19-11-2012, Tempo de lecer Ourense

Data: Luns, 19 de novembro de 2012.
Actividade: Presentación do libro Onde o Mundo se chama Celso Emilio Ferreiro.
Lugar: Liceo (Ourense).

“Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro” ofrece por primeira vez o acceso ó epistolario e documentación inédita para coñecer ao poeta celanovés.

Aquí está o meu Celso Emilio, o que puiden coñecer a través dos documentos e por as voces que me falaron dél”.
Con estas verbas o escritor e investigador Ramón Nicolas quixo explicar a súa última obra, “Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro” , editado por Xerais.

 O Salón Nobre do Liceo Recreo Ourensán acolleu este luns, 19 de novembro , a presentación dunha intensa biografía sobre o escritor celanovés, unha obra que levoulle ao seu autor cinco anos de investigación nos documentos públicos, pero tamén “e por vez primeira, o acceso a documentos privados” relacionados co autor de Longa Noite de pedra.

O resultado é unha obra de máis de 600 páxinas nas que o autor destacou o descobremento dun novo Celso Emilio.
Ramón Nicolás destacou que o principal descobremento deste último achegamento a Celso Emilio é “o seu compromiso coa súa tribu, os máis próximos, o clan Ferreiro”, unha característica que sempre queda oculta por outra das facetas do escritor celanovés, que tamén destaca Ramón Nicolás na súa obra: “o seu extraordinario compromiso coa actividade política, xa dende os seus anos de mozo en Celanova”. O autor resaltou que ó longo da traxectoria vital de Celso Emilio sempre destacou a súa vinculación co galeguismo e o “mundo das esquerdas”. O escritor considerou que estes dous eixes da personalidade de Celso Emilio se completan co seu “compromiso intenso coa creación literaria e cos máis desfavorecidos da sociedade”.

O epistolario inédito do escritor

A biografía foi posible, segundo o autor, grazas a o acceso libre ó “epistolario inédito do escritor”, o que tivo acceso grazas á colaboración da Fundación Celso Emilio Ferreiro. Nestas cartas recibidas polo escritor podense rastrexar as súas preocupacións, tanto persoais, como en materia artística ou política. Para completar estes últimos aspectos, a obra tamén documéntase exhaustivamente nos artigos e colaboracións firmadas por Celso Emilio e que apreceron na prensa galega. Ramón Nicolás tamén destaca que “por primeira vez” daselle voz ós que compartiron vivencias co escritor celanovés. “Tiven a fortuna de entrevistar á memoria vinculada con Celso Emilio. É algo moi valioso poder escoitar as súas vivencias por xentes que as compartiron”. O texto complétase con varios capítulos novelados, nos que o autor considera que “están tan documentados que eu os conto tal e como pasaron, ou penso que moi parecido”.

Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro foi presentado por Manuel Bragado, director de Edicións Xerais de Galicia e presidente da Asociación Galega de Editores, quen destacou que a obra de Ramón Nicolás “aborda novidades moi interesantes sobre a figura de Celso Emilio”, algo que calificou coma “sorprendente” tendo en conta que Celso Emilio é un dos autores galegos con máis obra publicada entorno a súa figura. Bragado destacou que “a obra achega novidades” e “clarifica episodios da súa vida” grazas ós “milleiros de documentos consultados ó longo dos cinco anos de criación desta obra e polo acceso á correspondencia do arquivo da Fundación”.

Pola súa banda, Luis Ferreiro, da Fundación Celso Emilio Ferreiro e fillo do autor, calificou este libro como “a biografía canónica e oficial, autorizada pola familia” pola “súa visión total” sobre o protagonista “respaldada por unha enorme documentación e que sólo contén una pequena parte de ficción”. Ferreiro tivo un recordo especial para o Liceo Ourensán, o que recordou “polas visitas que facía cando era neno para visitar ó meu tío, que entón era o director desta casa”.

Un nacionalismo galego moderno e de esquerdas

Xoán Carlos Domínguez Alberte, do Centro de Documentación da Asociación de Escritores en Lengua Galega, aproveitou a súa intervención para resaltardiversos episodios da vida de Celso Emilio, coma a súa aposta pola  construción dun nacionalismo galego moderno e de esquerdas” que levouno a tentar a confluencia entre a unión do Pobo Galego e o Partido Comunista. Domínguez Alberte tamén resaltou a que definiu coma a súa “etapa conflitiva en Caracas” onde a súa oposición a Dictadura non era seguida por moitos dos membros da emigración galega. Nesta liña de oposición ó fascismo foi o terceiro dos casos concretos sinalados por Domínguez Alberte na obra de Ramón Nicolás, a súa”chamada ós mozos no ano 1934 a tomar partido e combater en contra do fascismo”.
Nesta liña enmarcouse un párrafo lido por Dominguez Alberte ó peche da súa presentación, extraído dun artigo titulado A Pantasma do ano 1934: “Os mozos temos que declararlle a guerra a todos os fascismos, non se pode ser transixente con quen predica a intransixencia, nin negociar con quien odia a libertade, non se pode ser demócrata con quen quere destruir a democracia”. Domínguez Alberte considera que o libro de Ramón Nicolás sirve para “dar a coñecer a actualidade da mensaxe de Celso Emilio e dar a coñecer as múltiples facetas dunha figura insobornable polo poder”.

A presentación contou coa presenza do conselleiro de Cultura en funcións da Xunta de Galicia, Jesús Vázquez; o delegado territorial da Xunta en Ourense, Rogelio Martínez e a cantante María do Ceo, quen ofreceu un concerto con letras de Celso Emilio Ferreiro para finalizar.